Οὐδὲν ἄλλο μᾶς παρακινεῖ τόσον εἰς ἀγαθὸν ἔργον ὅσον τὸ νὰ ἔχωμεν ἐν τῷ νοῒ τὴν διηνεκῆ μνήμην τοῦ Θεοῦ. Ἀλλὰ καὶ πάλιν οὐδὲν κακὸν δυνάμεθα νὰ ἀποφύγωμεν ἄνευ τῆς μνήμης τοῦ Θεοῦ. Αὐτὸ τὸ βλέπομεν ἱστορικῶς ἀπὸ διάφορα συγγράμματα τῆς Ἐκκλησίας.

Ὁ Πρωτόπλαστος ἄνθρωπος, ὁ Ἀδάμ, μὲ τὴν λησμοσύνην τοῦ Θεοῦ, παρέβη τὴν Θείαν ἐντολὴν καὶ ἔφαγε ἀπὸ τὸν ἀπηγορευμένον καρπόν.

Μὲ τὴν ἀμνημοσύνην τοῦ Θεοῦ, καὶ ὁ Κάϊν, ὁ πρῶτος υἱὸς τοῦ Ἀδάμ, ἔγινε ἀδελφοκτόνος.

Ὁ Πάγκαλος Ἰωσήφ, υἱὸς τοῦ Πατριάρχου Ἰακώβ, ὅταν ὁ Διάβολος τοῦ ἔστησε βρόχους διὰ τῆς Αἰγυπτίας πρὸς πτῶσιν καὶ ψυχικὸν θάνατον, ἦτο ὁπλισμένος ὁ μακάριος μὲ τὴν μνήμην τοῦ Θεοῦ, «καὶ πῶς ποιήσω τὸ ρῆμα τὸ πονηρὸν τοῦτο, καὶ ἁμαρτήσομαι ἐναντίον τοῦ Θεοῦ;» (Γέν. ΛΘ´ 9), καὶ ἔκανε ματαίας τὰς μηχανὰς τοῦ διαβόλου.

Ὁ Προφήτης Δαυϊδ, ἦτο ἄνδρας κατὰ τὴν καρδίαν Κυρίου. Λέγει ἡ Γραφή: «ἤγειρεν αὐτοῖς τὸν Δαυῒδ εἰς βασιλέα, ᾧ καὶ εἶπε μαρτυρήσας· εὗρον Δαυῒδ τὸν τοῦ Ἰεσσαί, ἄνδρα κατὰ τὴν καρδίαν μου, ὃς ποιήσει πάντα τὰ θελήματὰ μου» (Πράξ. ΙΓ´ 22). Ἐν ὅσῳ ὁ Δαυΐδ εἶχε τὴν μνήμην τοῦ Θεοῦ ἦτο καὶ αὐτὸς ἄτρωτος: «Προωρώμην τὸν Κύριον ἐνώπιὸν μου διαπαντός, ὅτι ἐκ δεξιῶν μοὺ ἐστιν, ἵνα μὴ σαλευθῶ» (Ψαλμ. ΙΕ´ 8).

Ὅταν δὲ ὁ διάβολος τοῦ ἀπέσπασε ἀπὸ τὸν νοῦν τὴν μνήμην τοῦ Θεοῦ, ἀναπόφευκτος ἦτο καὶ ἡ πτῶσις του. Ἔπεσε καὶ εἰς τὴν Μοιχείαν καὶ εἰς τὸν Φόνον (Β´ Βασιλειῶν, ΙΑ´ 1-27). Μόνον ὅταν τὸν ἤλεγξε δημοσίως ὁ Προφήτης Νάθαν (Β´ Βασιλειῶν, ΙΒ´ 1-14), ἐμνήσθη πάλιν ὁ Δαυῒδ τοῦ Θεοῦ καὶ ἐπανῆλθεν εἰς τὴν ἀσφαλῆ ὁδὸν τῆς ταπεινώσεως.

Τὸ ἴδιο συνέβη καὶ μὲ τὸν υἱὸ τοῦ Δαυϊδ, τὸν παροιμοιώδους σοφίας Σολομῶντα. Ὅταν αὐτὸς εἶχε μνήμην Θεοῦ, ἐζήτησε Σοφίαν μᾶλλον ἢ χρυσίον, ὅπως λέγει ἡ Γραφή: «Δὸς μοι τὴν τῶν σῶν θρόνων πάρεδρον σοφίαν καὶ μὴ με ἀποδοκιμάσῃς ἐκ παίδων σου» (Σοφ. Σολ. Δ´ 9), καὶ πάλιν, «Ταύτην ἐφίλησα καὶ ἐξεζήτησα ἐκ νεότητὸς μου καὶ ἐζήτησα νύμφην ἀγαγέσθαι ἐμαυτῷ καὶ ἐραστὴς ἐγενόμην τοῦ κάλλους αὐτῆς» (Σοφ. Σολ. Η´ 2). Ὡς δὲ τὴν ἐζήτησεν οὕτω καὶ τὴν ἔλαβεν ἐκ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, κατὰ τὸ γεγραμμένον: «Καὶ ἔδωκα καρδίαν μου τοῦ γνῶναι σοφίαν καὶ γνῶσιν. Καὶ καρδία μου εἶδε πολλά, σοφίαν καὶ γνῶσιν, παραβολὰς καὶ ἐπιστήμην ἔγνων ἐγώ» (Ἐκκλ. Α´ 16-17).

 Ὁ μέγας ὅμως ἐραστὴς τῆς Σοφίας, ὁ ἐν πλήθει σοφίας, μὲ τὴν λησμοσύνην τοῦ Θεοῦ ἐγένετο ἐραστὴς πορνῶν γυναικῶν: «Καὶ ὁ βασιλεὺς Σαλωμὼν ἦν φιλογύνης…. καὶ ἔλαβε γυναῖκας ἀλλοτρίας… ἐκ τῶν ἐθνῶν, ὧν ἀπεῖπε Κύριος τοῖς υἱοῖς ᾿Ισραήλ· οὐκ εἰσελεύσεσθε εἰς αὐτούς, καὶ αὐτοὶ οὐκ εἰσελεύσονται εἰς ὑμᾶς, μὴ ἐκκλίνωσι τὰς καρδίας ὑμῶν ὀπίσω εἰδώλων αὐτῶν· εἰς αὐτοὺς ἐκολλήθη Σαλωμὼν τοῦ ἀγαπῆσαι…. καὶ οὐκ ἦν ἡ καρδία αὐτοῦ τελεία μετὰ Κυρίου Θεοῦ αὐτοῦ…. καὶ ἐξέκλιναν γυναῖκες αἱ ἀλλότριαι τὴν καρδίαν αὐτοῦ ὀπίσω θεῶν αὐτῶν» (Γ´ Βασιλειῶν, ΙΑ´ 1-4).

Ἀντίστροφον πορείαν εἶχε ἡ Ἁγία Μαρία ἡ Αἰγυπτία (527 – 565 μ.Χ.). Ὅσο δὲν ἐλογίζετο τὸν Θεόν, ἐλάτρευε τὴν ἁμαρτίαν, ἐφλογίζετο ὑπὸ τῆς πορνείας, ἦτο σκεῦος διαβόλου. Μὲ τὴν μνήμην τοῦ Θεοῦ, ἦλθεν εἰς ὁσιότητα, ἀνεπαύθη εἰς τὴν ἐλευθερίαν ἐκ τῶν παθῶν, ἔγινε σκεῦος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Γενικῶς, ὅποιος ἔπεσε εἰς πτῶσιν ἁμαρτίας καὶ ἠγέρθη, τὸ ἐκατόρθωσε μὲ τὴν μνήμην τοῦ Θεοῦ καὶ τῆς αἰωνίου κολάσεως.

Ἐὰν ἐξετάσωμεν κατ’ ἐπέκτασιν τὴν γένεσιν τῆς ἁμαρτίας, εὑρίσκομεν ὅτι κάθε πτῶσις τοῦ ἀνθρώπου ἔχει προϋπόθεσιν τὴν ἀμνημοσύνην τοῦ Θεοῦ. Διὰ τῆς συνεχοῦς μνήμης τοῦ Θεοῦ, «οὔτε ἁμαρτίαις καιρὸν τινα δώσομεν, οὔτε τῷ ἐχθρῷ τόπον ταῖς καρδίαις ἡμῶν καταλείψομεν… ἔνοικον ἔχοντες ἑαυτῶν τὸν Θεόν» (Ἁγιος Βασίλειος εἰς τὴν Ἑξαήμερον Γ´, P.G. 29, 77C), δηλαδή, ὅποιος θυμᾶται τὸν Θεόν, τὸν ἔχει ἔνοικον εἰς τὴν καρδίαν του, καὶ δὲν ἔχει οὔτε χρόνον διὰ ἁμαρτίας οὔτε τόπον διὰ τὸν διάβολον. Ἐκπίπτει ὅμως τῆς διηνεκοῦς μνήμης τοῦ Θεοῦ, «ἐάν τις ἀμνήμων γένηται τῶν εὐεργεσιῶν τοῦ Θεοῦ καὶ ἀσυνείδητος εὑρεθῇ πρὸς τὸν Εὐεργέτην» (Ἁγιος Βασίλειος, Ὅροι κατ᾽ ἐπιτομήν, P.G. 31, 1289Β).

Εἶπεν ὁ Ἀϐϐᾶς Εὐάγριος: «Μέμνησο διὰ παντὸς κρίσεως αἰωνίου· καὶ μὴ ἐπιλάθῃ σῆς ἐξόδου· καὶ οὐκ ἔσται πλημμέλεια τῇ ψυχῇ σου» (Γεροντικόν), δηλαδή, θυμήσου πάντοτε τὴν αἰώνιον κρίσιν, μὴν ξεχνᾶς τὸν θάνατὸν σου, καὶ δὲν θὰ εὑρεθῇ ἁμαρτία εἰς τὴν ψυχὴν σου.

Προτιμότερον νὰ ἐνθυμῆτε κανεὶς τὸν Θεὸν παρὰ νὰ ἀναπνέῃ ἢ νὰ κάνῃ ὅ,τιδήποτε ἄλλο ἐκτὸς ἀπὸ αὐτό: «Μνημονευτέον Θεοῦ μᾶλλον ἢ ἀναπνευστέον καί, εἰ οἷὸν τε τοῦτο εἰπεῖν, μηδὲν ἄλλον ἢ τοῦτο πρακτέον» (Ἁγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, Λόγος ΚΖ,´ Θεολογικὸς Α´, P.G. 36, 16Β).

Μ. Π.